<<Παγκόσμιο ρεκόρ απαξίωσης για τα ελληνικά ακίνητα.>>

Του Δημήτρη Δελεβέγκου

Ψήφο… απαξίωσης στην ελληνική κτηματαγορά δίνουν, για μία ακόμη φορά, οι ξένοι επενδυτές που στο διαχρονικό μεσιτικό τρίπτυχο «τοποθεσία-τοποθεσία-τοποθεσία” αντιτείνουν την πρωτοφανή εγχώρια αστάθεια και τα capital controls. Αυτό προκύπτει από την έρευνα της PricewaterhouseCoopers (PwC) για τις τάσεις των ευρωπαϊκών ακινήτων το 2016 («Emerging Trends in Real Estate 2016″), με την Αθήνα να εμφανίζει επιδόσεις και προοπτικές εμπόλεμης ζώνης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόκειται για την μοναδική από τις 28 ευρωπαϊκές πόλεις που σε διάστημα ενός χρόνου διολίσθησε κατά 22 θέσεις στην πανευρωπαϊκή κατάταξη της PwC για τις επενδυτικές προοπτικές στο ευρωπαϊκό real estate. Στη σχετική κατάταξη του 2015 η αθηναϊκή κτηματαγορά κατείχε την πέμπτη θέση, καθώς τότε η αισιοδοξία των διεθνών επενδυτών είχε εκτοξευτεί.  Χωρίς αμφισβήτηση, η διάκριση του 2015, παρότι αντιστοιχούσε στη βελτίωση του εγχώριου οικονομικού κλίματος, δεν υποστηριζόταν από τα θεμελιώδη της ελληνικής αγοράς ακινήτων. Ωστόσο, η κατρακύλα της κτηματαγοράς στην προτελευταία θέση -τελευταία είναι η Ρωσία- είναι αποτέλεσμα του οικονομικού και πολιτικού χάους που κυριάρχησε στην Ελλάδα την τελευταία χρονιά. Κάτι που δύσκολα συναντάται παγκοσμίως.
Η επιβολή των capital controls δεν επιτρέπει στους επενδυτές να βγάλουν τα χρήματά τους από τη χώρα, γεγονός που δυσχεραίνει περαιτέρω τις ξένες επενδύσεις, σύμφωνα με την PwC.
«Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα είναι υπερβολικό. Η κατάρρευση είναι τόσο μεγάλη και έχει διαρκέσει τόσο πολύ με αποτέλεσμα να έχει αποδιοργανωθεί πλήρως ο κλάδος των ακινήτων” σημειώνει Έλληνας παράγοντας της κτηματαγοράς που συμμετείχε στην έρευνα.
Εξαερώθηκε η αισιοδοξία
«Η αισιοδοξία που έφερε στην πέμπτη θέση την Ελλάδα το 2015 εξαερώθηκε πλήρως ύστερα από ένα χρόνο πολιτικού και οικονομικού χάους κατά το οποίο την έξοδο από το ευρώ απέτρεψαν οι φρενήρεις διαπραγματεύσεις της τελευταίας στιγμής” αναφέρεται στην έκθεση της PwC.
«Στην έρευνα της περασμένης χρόνιας μας προκάλεσε έκπληξη ο αριθμός των ανθρώπων που δήλωναν ότι η Ελλάδα αποτελεί κορυφαίο προορισμό. Δεν το πιστεύαμε ούτε τότε ούτε τώρα” αναφέρει διεθνής επενδυτής.
Ωστόσο, η δυναμική επιστροφή της ελληνικής ύφεσης ανέκοψε την ανοδική πορεία των προοπτικών, οι οποίες, πλέον, αξιολογούνται ως πολύ φτωχές. Αντίθετα, πέρυσι οι επενδυτές αξιολογούσαν το outlook των ελληνικών ακινήτων ως εύλογο (fair) και οριακά καλό.
Στο πλαίσιο αυτό, οι συμμετέχοντες στην έρευνα της PwC αναφέρουν ότι η κρίση απέχει πολύ από το τέλος: «η Ελλάδα θα μονοπωλούσε ακόμη τους τίτλους των ειδήσεων, εάν δεν ήταν το προσφυγικό πρόβλημα”.
Τα χειρότερα βρίσκονται ενόψει
Ακόμη, σύμφωνα με την έρευνα της PwC, τα χειρότερα για την ελληνική οικονομία βρίσκονται μπροστά. Το πρόγραμμα λιτότητας που συμφώνησε η Ελλάδα με τους πιστωτές της θα συρρικνώσει την οικονομία, την ίδια στιγμή που οι φόροι αυξάνονται σε μία προσπάθεια να ισοσκελιστούν τα έσοδα με τα έξοδα. Η καταναλωτική δαπάνη θα επιδεινωθεί και η επιχειρηματική εμπιστοσύνη βρίσκεται στο ναδίρ.
Όπως προσθέτει η PwC στην αναφορά της για την Αθήνα, οι ξένοι επενδυτές ενδεχομένως να εντοπίσουν ευκαιρίες, ενώ υπάρχει ακόμη αριθμός επενδυτών που «βλέπει” Ελλάδα, αλλά όχι με την ίδια ένταση, συγκριτικά με αυτήν πριν από 12 μήνες.
«Μέχρι το τέλος του 2016, η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ενδιαφέρουσα” δηλώνει fund manager στο πλαίσιο της έρευνας.
Ωστόσο, μόνον όσοι αναγκάζονται να πωλήσουν είναι πιθανόν να βάλουν «πωλείται”, σε μία αγορά όπου οι αξίες έχουν υποχωρήσει κατά από 60 έως 80%, αναλόγως του είδους του ακινήτου, όπως αναφέρει Έλληνας επενδυτής στην έρευνα.