Υδρογονάνθρακες: Η ουτοπία των κυρώσεων εναντίον της Ρωσίας. “

 

Μπογδάνος Κωνσταντίνος
«Είναι σαν να απειλείς κάποιον, ότι θα του κάνεις κακό επειδή θα αυτοκτονήσεις.» Είναι σε θέση η Ευρώπη να αποφασίσει και να εφαρμόσει ουσιαστικές ενεργειακές κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας; Ο Δρ, Θεόδωρος Τσακίρης, καθηγητής Γεωπολιτικής των Υδρογονανθράκων στο Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας, είναι κατηγορηματικός. «35% των εισαγωγών πετρελαίου της και 40% εκείνων του φυσικού αερίου προέρχεται από τη Ρωσία. Χώρες όπως η Αυστρία, όπως η Ουγγαρία, φτάνουν το 50% της τελικής ενεργειακής κατανάλωσης τους να προέρχεται από τη Ρωσία – και μάλιστα μέσω Ουκρανίας. Η Γερμανία αυτό δεν το φοβάται, διότι έχει τον North Stream ήδη από το 2011 και διαμέσου της Bαλτικής παρακάμπτει την Ουκρανία. Όμως και η Γερμανία εισάγει τεράστιες ποσότητες ενέργειας από τη Ρωσία. Και ο South Stream, η συμμετοχή της Ελλάδας στον οποίο πρέπει να στηριχθεί ουσιαστικά και όχι να παραμελείται κοντόφθαλμα και ανοήτως, άλλωστε, αυτό το νόημα έχει. Όχι να μειωθεί η εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, αλλά να παρακαμφθεί η προβληματική διαμετακόμιση ρωσικής ενέργειας μέσω Ουκρανίας.» Η τιμή του πετρελαίου είναι παγκόσμια. Ακόμα και αυτός που δεν εισάγει πετρέλαιο από τη Ρωσία σε περίπτωση εμπάργκο θα επηρεαστεί διότι η τιμή του πετρελαίου θα ανέβει παγκοσμίως λόγω της μείωσης της προσφοράς. Δεν μπορεί όμως η προσφορά να ενισχυθεί και να αναπληρωθεί η ρωσική παραγωγή μέσω της υπερπαραγωγικής δυνατότητας του OPEC; «Όχι», τονίζει ο Θεόδωρος Τσακίρης. «Διότι η Σαουδική Αραβία, που αποτελεί την κύρια παραγωγό χώρα του OPEC, δεν δείχνει ότι θα έκανε κάτι τέτοιο, εκτός κι αν υπήρχε άμεσο συμφέρον εθνικής ασφαλείας δικό της. Το έκανε το 2009 με το Ιράν. Δεν θα το κάνει για χάρη κάποιων νεοψυχροπολεμικών δυνάμεων που δρουν αυτή τη στιγμή στην Ουκρανία. Κι ακόμα κι αν το έκανε, το production surplus capacity (υπερπαραγωγική δυνατότητά) της υπολείπεται περί τα 2.2 εκατομμύρια βαρέλια της ποσότητας που απαιτείται για να ισοσταθμιστούν οι εξαγωγές της Ρωσίας. Συνεπώς, απλά, δεν γίνεται. Και οι ιδέες που ακούγονται για μεταφορά υγροποιημένου φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, που θα καλύψει τις ευρωπαϊκές ανάγκες, είναι ανοησίες. Το κόστος του εγχειρήματος είναι απαγορευτικό.» Πώς αξιολογείται η ελληνική στάση, με γνώμονα τα εθνικά μας συμφέροντα και τη σχέση της χώρας με Ανατολή και Δύση; «Η Ελλάδα έχει την υποχρέωση να είναι ουδέτερη λόγω και της προεδρίας. Άλλωστε, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία είναι η πρώτοι που θα μπλοκάρουν τα όποια “σοβαρά” μέτρα προωθούν οι Πολωνοί, οι Βαλτικές δημοκρατίες, ή η Βρετανία. Η οποία, εν προκειμένω, δεν εισάγει μεν τίποτα από τη Ρωσία, έχει όμως σημαντικές εξαρτήσεις σε επίπεδο διαχείρισης και διακίνησης κεφαλαίων μέσω του City, καθώς επίσης και σε επίπεδο real estate, ή άλλων επενδύσεων από τη Ρωσία.» Με γνώμονα τα παραπάνω, η ισχύς της Ρωσίας φαίνεται να επικρατεί στο διπλωματικό και οικονομικό πεδίο και οι δυνατότητες των ΗΠΑ να εξαντλούνται στην επιβολή κυρώσεων εναντίον κυβερνητικών αξιωματούχων και εταιριών, που φέρονται να συνδέονται με το Βλαντίμιρ Πούτιν, καθώς επίσης και στις εξαγωγές προς τη Ρωσία τεχνολογικού υλικού που θα μπορούσε να ενισχύσει την στρατιωτική της μηχανή. Σε αυτό το περιβάλλον, η ΕΕ καλείται να διαμορφώσει μια νέα στρατηγική πολιτικής ρεαλισμού απέναντι στην πραγματικότητα ενός πολυπολικού κόσμου. Δεν είναι τυχαία η προ ημερών δήλωση του Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ, υποψηφίου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για το αξίωμα του Πρόεδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και τελευταίου, ίσως, των παλαιάς κοπής ευρωπαϊστών ηγετών , σύμφωνα με την οποία «αναμένεται να υπάρξει διακοπή, για τα επόμενα 5 χρόνια στην διαδικασία διεύρυνσης της ΕΕ», με τον αριθμό των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης να παραμένει σταθερός στα 28. Η Ευρώπη δεν μπορεί, όσο και δεν επιτρέπεται να επιθυμεί, να αποτελεί απλά την «εμπροσθοφυλακή» του δυτικού μπλοκ έναντι τόσο της Ρωσίας, όσο και των αναδυόμενων ασιατικών δυνάμεων. Διότι η ατλαντική σχέση πλέον δεν μπορεί να εγγυηθεί την οικονομική ευημερία της ηπείρου. Και αυτό αναδεικνύεται πασίδηλα με την κρίση στην Ουκρανία και το saga περί κυρώσεων. «Είναι σαν να απειλείς κάποιον, ότι θα του κάνεις κακό επειδή θα αυτοκτονήσεις», καταλήγει ο Δρ. Τσακίρης. Και μπορεί η συζήτηση αυτή να μην γίνεται με την δέουσα ένταση στην πορεία προς τις ευρωεκλογές, όμως τα επόμενα χρόνια το ζήτημα των στρατηγικών επιλογών της ΕΕ θα τεθεί επιτακτικά κι εκ των πραγμάτων. Με δεδομένο πως η Ελλάδα αποτελεί την εσχατιά της Ένωσης, απαιτείται από τους πολίτες, τα κόμματα και τα ΜΜΕ μία νέα σοβαρότητα: η σχέση της Ελληνικής Δημοκρατίας με τη νέα γεωπολιτική τάξη πραγμάτων δεν μπορεί να συζητείται με όρους «ξανθού γένους», ούτε «κομμουνιστικού κόμματος Βοημίας-Μοραβίας», ούτε τυφλής ευθυγράμμισης στις επιλογές των ευρωατλαντικών δανειστών. Η σύνθεση αποτελεί – και εδώ – την πρόκληση του επιτακτικού παρόντος.