Άγνοια ή σκόπιμη στρέβλωση;

Μετά τα συμβάντα Μάρτιο 2013 με το κούρεμα καταθέσεων, έκτοτε σε αμέτρητες συζητήσεις στα ΜΜΕ, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αλλού, κυριαρχεί ένας έντονος προβληματισμός, που ορισμένες φορές περιέχει στοιχεία «διχασμού». Οι δύο αντίθετες και ενίοτε παθιασμένες απόψεις -υπέρ και κατά- επικεντρώνονται στο κατά πόσο το αρχικό σχέδιο/συμφωνία για κούρεμα (όπως συμφωνήθηκε και υποστηρίχτηκε από την Κυβέρνηση και τον στενό περίγυρο συμβούλων του Προέδρου) ήταν καλύτερο από το δεύτερο. Μέσα στην αντιπαλότητα που επικράτησε και που πολλές φορές απέκρυβε πολιτικές σκοπιμότητες και όχι θεμιτές διαφορετικές απόψεις, η νηφάλια ανταλλαγή επιχειρημάτων, κυρίως σε εμπιστευτικό επίπεδο και προτού ληφθούν αποφάσεις, δεν έγινε ποτέ.

Παρά ταύτα, από την πρώτη στιγμή πρωτοστάτησα στην επιστημονικά τεκμηριωμένη θέση, ότι το όποιο κούρεμα εγγυημένων καταθέσεων -όπως προνοούσε η αρχική συμφωνία ανεξαρτήτως ποσοστού και υπό οποιαδήποτε μορφή, π.χ. υπό μορφήν φορολογίας ή άλλως πως- θα ήταν τραγικό λάθος με αλυσιδωτές επιπτώσεις, κυρίως διότι αφαιρούσε την αντίληψη περί εγγυημένης κατάθεσης μέχρι 100.000 ευρώ. Ουσιαστικά, αφαιρούσε τον πάτο που επικρατούσε ως αντίληψη και μάλιστα σε ένα κράτος που στην πραγματικότητα ήταν υπό πτώχευση και, επομένως, η διατήρηση και εμπέδωση της αντίληψης έπρεπε να είναι αδιαπραγμάτευτη. Πρόκειται για επιστημονικά αδιανόητη ενέργεια, επειδή παραβιάζει θεμελιώδεις κανόνες που διέπουν τέτοιες περιστάσεις. Σε περιόδους αστάθειας και οικονομικής δυσπραγίας ενός κράτους, το εγγυημένο ποσό κατάθεσης που το κράτος εγγυάται, δεν ανατρέπεται αλλά εμπεδώνεται.

Στην περίπτωση της Κύπρου, με το κράτος ουσιαστικά υπό πτώχευση, η επιβεβαίωση της αντίληψης στα μάτια της κοινωνίας, ότι το εγγυημένο ποσό παρέμενε εγγυημένο κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, έπρεπε να ήταν πρώτιστος στόχος. Κάποια κατανόηση για εκείνο το αδιανόητο λάθος μπορούσε να επιδειχθεί σε περίπτωση που είχε επιβληθεί κατόπιν απόφασης άλλων, όχι δική μας. Ωστόσο, η κυπριακή κυβέρνηση εξήγησε τότε με… έπαρση ότι η συγκεκριμένη παράμετρος ήταν δική της πρόταση, κατόπιν των «σκληρών διαπραγματεύσεων» στο Eurogroup.

Αφορμή για τα πιο πάνω έδωσε ένας μύθος που ανακυκλώνεται έκτοτε, με πρόσφατο κρούσμα στις 8/8/14, όταν ο εκπρόσωπος της Ομοσπονδίας Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) υποστήριξε με… απόλυτη βεβαιότητα το αρχικό σχέδιο και καταφέρθηκε με χλευαστικό τρόπο εναντίον εκείνων που «πωλούν πατριωτισμό και μαγκιά», επειδή αντέδρασαν. Δεν χρειάζεται να αναλυθούν επιστημονικά τα τρωτά της πρώτης πρότασης σήμερα. Τότε, ο καθένας μπορούσε να σταθμίσει τη βαρύτητα κάθε επιχειρήματος και να αποφανθεί για το καλύτερο υπό τις περιστάσεις.

Σήμερα, ενάμιση χρόνο μετά και με δεδομένο ότι ένα μήνα περίπου μετά το κούρεμα ξεκαθάρισε ότι το πρώτο σχέδιο είχε ακυρωθεί εντός 24 ωρών από τη συμφωνία του, η επιμονή σε τέτοιο λεκτικό δημιουργεί τεράστιο θέμα. Είτε οφείλεται σε άγνοια ή σκόπιμη στρέβλωση, δεν έχει σημασία. Σημασία έχει ότι ο Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μ. Ντράγκι δήλωσε ΔΗΜΟΣΙΑ (4 Απριλίου 2013) ότι εκείνη η αρχική συμφωνία στο Eurogroup ακυρώθηκε την επόμενη μέρα, επειδή κρίθηκε σοβαρό λάθος να φορολογηθούν οι εγγυημένες καταθέσεις. Δυστυχώς, πολιτικοί, δημοσιογράφοι και άλλοι… ειδικοί επιμένουν να προβάλλουν ως σωστική επιλογή κάτι που ουσιαστικά δεν υπήρξε ποτέ ως επιλογή.  Στον ουσιώδη χρόνο είχαμε υποβάλει συγκεκριμένες προτάσεις, επειδή εκτιμούσαμε ότι η ακολουθούμενη πολιτική θα διόγκωνε τα τραπεζικά προβλήματα και θα απομυζούσε την κοινωνία. Σήμερα, με καθυστέρηση έστω, κάποιοι αναγνωρίζουν την αποτυχία της διαχείρισης μετά το μνημόνιο, αλλά προφανώς πρόκειται για επικοινωνιακό τέχνασμα με απωθημένα, που παραπέμπουν ακόμη και στο Κυπριακό. Σε τι άλλο αποσκοπεί η επαναλαμβανόμενη χλευαστική αναφορά για δήθεν «ηρωικά ΟΧΙ που μας κατέστρεψαν», τη στιγμή που το πρώτο σχέδιο δεν υπήρξε καν ως επιλογή; Και γιατί έγινε όλη εκείνη η συζήτηση στη Βουλή και στην κοινωνία, εφόσον οι αρμόδιοι γνώριζαν;  Η πλέον εύλογη εξήγηση είναι πως ήταν άλλο ένα επικοινωνιακό παιγνίδι για να κατηγορείται η Βουλή που το απέρριψε για όσα ακολούθησαν. Αυτά καταγράφονται ώστε καθένας να αξιολογήσει νηφάλια την αξιοπιστία και καλοπιστία όλων όσοι επιδιώκουμε ρόλο στον δημόσιο προβληματισμό σήμερα.

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΥΡΙΔΗΣ  Ευρωβουλευτής