ΔΗΜΟΣΙΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΕΣ

Η κυβερνητική πολιτική που εκφράζεται από το Προεδρικό, το ΔΗΣΥ, το Υπ. Οικονομικών, τώρα και την Κεντρική Τράπεζα, βασίζεται στην θεωρία της ελεύθερης οικονομίας βάσει της οποίας το κράτος δεν παρεμβαίνει για να αλλοιώσει τις δυνάμεις της αγοράς αλλά τις αφήνει μόνες τους να διαμορφώνουν το σκηνικό της οικονομίας. Έτσι, σύμφωνα με την θεωρία, η ελεύθερη αγορά καταλήγει στις βέλτιστες επιλογές για την κοινωνία όλη. Αυτός ο κανόνας λειτουργεί σε συνθήκες ομαλότητας και ανταγωνισμού, όπως άλλωστε προϋποθέτει η ίδια η θεωρία. Δεν ξέρω σε ποια πανεπιστήμια φοίτησαν οι πιο πάνω εκφραστές της, αλλά οι ανυποψίαστοι αναγνώστες πρέπει να ξέρουν ότι στην επιστήμη της οικονομίας (όπως διδάσκεται στις ΗΠΑ, την πρωτεύουσα του καπιταλισμού), η εν λόγω θεωρία είναι απλά μια πολιτική σχολή σκέψης. Και σίγουρα δεν αποτελεί την επιστήμη της οικονομίας όπως επικράτησε στην Κύπρο λόγω των αλλεπάλληλων ανακυκλώσεων στα ΜΜΕ των ίδιων … ειδικών οι οποίοι χωρίς αντίλογο (πέραν από τα πεπαλαιωμένα της αριστερής προσέγγισης), τρέχουν στο γήπεδο … και νικούν μόνοι τους. Στην πραγματικότητα, η επιστήμη ορίζει ότι σε περιπτώσεις ανωμαλίας, όπου το κόστος και όφελος στην κοινωνία δεν είναι αυτό που καταλήγουν οι δυνάμεις της ελεύθερης αγοράς, η παρέμβαση είναι επιβαλλόμενη. Να το θέσουμε απλά. Λόγω των πρωτόγνωρα ανώμαλων συνθηκών στην Κύπρο με τον κούρεμα καταθέσεων, το κόστος και όφελος για την οικονομία και την κοινωνία ως σύνολο, δεν είναι αυτό που επιλέγουν οι τράπεζες από μόνες τους.

Τις τελευταίες μέρες βλέπουμε πρωτοφανείς δηλώσεις από τους πιο πάνω, που μάλιστα πριν 3 χρόνια θεωρούσαν το τραπεζικό σύστημα υπόδειγμα προς μίμηση. Για παράδειγμα, ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ  χαρακτήρισε τώρα εγκληματική την αμέλεια του τραπεζικού συστήματος να μην προχωρά σε αναδιαρθρώσεις στα βιώσιμα δάνεια. Και πρόσθεσε ότι η αμέλεια αυτή εγκυμονεί κινδύνους για την προσπάθεια για ανάκαμψη της οικονομίας. Ακολούθησε  με δήλωση του τις προάλλες ο Υπ. Οικονομικών (που ανέτρεψε την αντίληψη του αυτόματου πιλότου στην οικονομία όπου το τραπεζικό σύστημα επιβάλλει το δικό του ιδιωτικό συμφέρον) και κάλεσε τις τράπεζες να προχωρήσουν στις διεθνείς αγορές για να αντλήσουν κεφάλαια. Παρόμοιες δηλώσεις είχαμε και από την Κεντρική Τράπεζα και τον ΔΗΣΥ. Πως γίνεται ξαφνικά να ξέρουν οι εν λόγω πολιτικοί και αξιωματούχοι, ποια είναι η σωστή οικονομική ενέργεια που πρέπει να κάνει ο τραπεζικός τομέας; Δεν θα πρέπει να αφήσουμε τον τραπεζικό τομέα να επιλέξει μόνος του για το καλό μας(!), όπως έκανε μέχρι τώρα; Ξέρει καλύτερα ένας πολιτικός τι είναι το σωστό για τον ιδιωτικό τομέα των τραπεζών από τους ίδιους τους τραπεζίτες;  Άλλαξαν ξαφνικά ιδεολογία;

Η εξήγηση είναι μάλλον πολύ απλή. Μόλις χτες αποκαλύφτηκε ότι η Ευρωπαϊκή Αρχή Τραπεζών ενημέρωσε από τις αρχές Μαΐου 2014 τις κυπριακές τράπεζες (και προφανώς όλοι οι πάνω έγιναν κοινωνοί της εν λόγω απόφασης) ότι υποχρεωτικά θα έπρεπε οι τράπεζες να βρουν νέα κεφάλαια για τις ανάγκες τους που θα προκύψουν στον επικείμενο υπολογισμό των κεφαλαίων τους. Έτσι λοιπόν, γνωρίζοντας τις πρόσθετες ανάγκες κεφαλαίων ενόψει των επικείμενων ελέγχων των τραπεζών, ορισμένοι επέλεξαν να εμφανιστούν επικριτές και   καθοδηγητές των τραπεζών και άλλοι προφήτες... 

Η πραγματικότητα θα δείξει ότι απλά πρόκειται για μια πρόσκαιρη επικοινωνιακή παράσταση η οποία θα ξεφουσκώσει σύντομα και ότι δεν επικράτησε επιτέλους το δημόσιο συμφέρον πάνω από ιδεολογίες και ιδιωτικά συμφέροντα. Διαφορετικά, θα είχαν προχωρήσει ήδη προ καιρού σε παρόμοια παρέμβαση για μείωση στα δανειστικά επιτόκια, όπως έγινε για τα καταθετικά. Θα είχαν λειτουργήσει -αυτό που για χρόνια εισηγούμαστε- τον Εξώδικο Μηχανισμό Επίλυσης Τραπεζικών Διαφορών (ή Επίτροπο) παρέχοντας του τις ανάλογες εξουσίες για να ρυθμιστούν πολλές περιπτώσεις καταπλακωμένων από τα χρέη πολιτών και επιχειρήσεων. Θα είχαν προχωρήσει σε υποχρεωτικό νομικό πλαίσιο για αναδιάρθρωση των δανείων. Θα είχαν καταγγείλει τις καταχρηστικές και παράνομες πρακτικές των τραπεζών. Και τόσα άλλα.

Κώστας Μαυρίδης