<<Τα προβλήματα διχασμένης προσωπικότητας της Ελλάδας>>

Οι δύο διαφορετικές όψεις της Ελλάδας

Στις δύο διαφορετικές όψεις που παρουσιάζει η Ελλάδα και τα προβλήματα που δημιουργούνται, αναφέρεται σε άρθρο του στους New York Times ο αμερικανός δημοσιογράφος Jochen Bittner.

Αν ο τρόπος που χειριζόμαστε τα χρήματα είναι αυτός με τον οποίο κινούμαστε στη ζωή γενικά, αυτό τι θα μπορούσε να μας πει για τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, διερωτάται ο αρθρογράφος της αμερικανικής εφημερίδας.
Όπως σημειώνει, σε πρόσφατο ταξίδι του στην Αθήνα και θέτοντας στον Λέανδρο Ρακιντζή, γενικό επιθεωρητή Δημόσιας Διοίκησης, το ερώτημα «Τι μας λέει η ελληνική κρίση χρέους για την ίδια την Ελλάδα και το αντίστροφο», ο κ. Ρακιντζής σημείωσε συνοψίζοντας με μια λέξη, τη νοοτροπία.
«Νομίζουμε ότι είμαστε έξυπνοι», σημείωσε «και ότι όντας έξυπνοι, νομίζουμε ότι αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει να δουλέψουμε για να βγάλουμε χρήματα».
Όταν ο J. Bittner του αντέτεινε ότι πολλοί Έλληνες εργάζονται σκληρά για πολύ λίγα χρήματα, ο κ. Ρακιντζής σημείωσε ότι αυτό είναι ακριβώς το πρόβλημα.

«Οι κοινωνικές συνθήκες δεν επιτρέπουν στους ανθρώπους να αναπτυχθούν», εννοώντας ότι το ελληνικό κράτος λειτουργεί μόνο στη θεωρία: κανόνες τόσο ανόητοι για να τους ακολουθήσει κανείς που καταπνίγουν την επιχειρηματικότητα, ένα φορολογικό σύστημα τόσο περίπλοκο που ακόμη και οι λογιστές δεν μπορούν να το καταλάβουν πλήρως.
Υπάρχουν πολύ απλά δύο Ελλάδες: μια επίσημη και μια ανεπίσημη, σημειώνεται στο άρθρο.
Η επίσημη Ελλάδα είναι δυσλειτουργική, ενώ η ανεπίσημη λειτουργεί αρκετά καλά.
Η επίσημη, θεωρητική Ελλάδα έχει σύστημα αμοιβαίων ελέγχων, ενώ η ανεπίσημη «κάνει τα στραβά μάτια» όταν ο κόσμος σπάει τους κανόνες για να αποφύγει φόρους.

Αν και αυτό ακούγεται σκληρό, σημειώνει ο αρθρογράφος των New York Times, και ίσως να περίμενε κανείς ότι θα μπορούσε να ειπωθεί από έναν Γερμανό, ωστόσο ύστερα από πολλές συνεντεύξεις είναι αυτό που ακούω από τους ίδιους τους Έλληνες, που επιμένουν ότι ο βασικός λόγος της ελληνικής κρίσης ήταν η διασπαρμένη έλλειψη σεβασμού στους κανόνες και το ίδιο το κράτος.
Σύμφωνα με τον Σταύρο Λυγερό, δημοσιογράφο της εφημερίδας Καθημερινή, είναι σαν να υπάρχουν δύο καφετέριες που ανοίγουν στον ίδιο δρόμο.
Το πρώτο παραμένει προσηλωμένο στους κανόνες: εκδίδει αποδείξεις, απαγορεύει το κάπνισμα, η κουζίνα του τηρεί όλες τις υγειονομικές προϋποθέσεις.
Ο ιδιοκτήτης του άλλου εστιατορίου δεν κάνει τίποτα απ' όλα αυτά, επειδή γνωρίζει ότι τον τοπικό αστυνομικό.
Στη Γερμανία, επισημαίνει ο έλληνας δημοσιογράφος στον αμερικανό συνάδελφό του, η κυβέρνηση πολύ γρήγορα θα έκλεινε το δεύτερο καφέ, όμως στην Ελλάδα, το πρώτο είναι αυτό που θα βγει χαμένο, επειδή χάνει χρόνο και χρήμα να ακολουθεί τους κανόνες, που στην πράξη δεν είναι αναγκαίο να ακολουθηθούν.

Εξηγώντας το γιατί, ο Στ. Λυγερός αναφέρθηκε στο «αμαρτωλό τρίγωνο», ήτοι οικονομική ελίτ, πολιτική τάξη και μέσα ενημέρωσης, με πλούσιους επιχειρηματίες να διαφημίζουν συγκεκριμένους υπουργούς και τους υπουργούς να κάνουν χάρες στους επιχειρηματίες.
Η Ελλάδα έχει κάνει προσπάθειες να αλλάξει, σημειώνει ο αμερικανός δημοσιογράφος, ο οποίος σημειώνει ότι σε δηλώσεις του ο νέος υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Γιώργος Κατρούγκαλος, του ανέφερε ότι υπάρχει ένα βαθιά ριζωμένο πρόβλημα νοοτροπίας.
«Το ελληνικό κράτος, λόγω της πελατειακής του φύσης και της αποτυχίας του να παρέχει αποτελεσματικές κοινωνικές υπηρεσίες, εκλαμβάνεται ακόμη αρνητικά από ένα σημαντικό τμήμα της ελληνικής κοινωνίας», σημειώνει ο έλληνας υπουργός.
Αυτό που χρειάζεται, πριν οποιαδήποτε μεταρρύθμιση ριζώσει, είναι μια θεμελιώδης αλλαγή στη νοοτροπία.
Ο αμερικανός δημοσιογράφος διερωτάται αν μπορεί να σπάσει αυτός ο φαύλος κύκλος και, πάνω από όλα, από τον σημερινό κυβερνητικό συνασπισμό αριστερών και δεξιών.

Στην πραγματικότητα, η αλλαγή είναι ήδη εκεί, σημειώνει και προσθέτει ότι αυτό που η πλειοψηφία των Ελλήνων εξέλεξε τον Ιανουάριο, δεν ήταν τόσο μια ριζοσπαστική ιδεολογία, με τη μορφή του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μια ριζική ρήξη με το πολιτικό κατεστημένο.
Οι Έλληνες έχουν απηυδήσει με την παράνομη επιτυχία της καφετέριας έναντι αυτής που λειτουργεί με βάση τους νόμους.
Θέλουν η οικονομική κατάρρευση της χώρας να προκαλέσει μια ηθική κατάρρευση που θα εγκαινιάσει μια νέα αίσθηση της συλλογικής ευθύνης.
Για κάθε διεφθαρμένο λειτουργό σε δημόσια αξιώματα, να βρεθεί ένας νεότερος, φιλόδοξος, ένας που θα δει το έργο του ως μια πάλη για να κερδίσει πίσω τη χώρα.

Ένας εντυπωσιακός και υγιής πατριωτισμός ανθίζει σε δημαρχεία και εφορίες στην Ελλάδα.
Ακόμα και άνθρωποι που δεν έχουν μεγάλη συμπάθεια στον ΣΥΡΙΖΑ, σημειώνει, συμφωνούν ότι η εκλογή του κόμματος προσφέρει μια μοναδική τελευταία ευκαιρία για τη χώρα να βρει μια νέα, θετική, ταυτότητα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, ένα νέο κόμμα, έχει μια πραγματική ευκαιρία να χρησιμοποιήσει την αθωότητά του για να επαναφέρει τη χώρα, εφόσον βεβαίως η αθωότητα δεν μετατραπεί σε ανικανότητα.

Η αλλαγή αυτή θα πάρει χρόνο, πολύ περισσότερο χρόνο από αυτόν που είναι πρόθυμοι να παρέχουν στην Ελλάδα οι πιστωτές της στο Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και την Ουάσιγκτον.
Οι βαθιές περικοπές δαπανών, που έχουν ζητήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, δεν ήταν πάντα χρήσιμες.
Δεν έχουν κάνει σχεδόν τίποτα για να θεραπεύσουν το βαθύτερο πρόβλημα και δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η γερμανίδα καγκελάριος, Angela Merkel, ή η Christine Lagarde, η επικεφαλής του ΔΝΤ, είναι πρόθυμες να δαπανήσουν χρήματα για τη μικρή ελπίδα η ελληνική κυβέρνηση να μετατρέψει τελικά τη χώρα.

Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι μια ελληνική αποχώρηση από την Ευρωζώνη είναι αναπόφευκτη και ότι η Ελλάδα θα πρέπει να ανοικοδομήσει το κράτος της μόνη της.
Ανεξάρτητα από το πόσο υπομονή έχει επιδείξει η υπόλοιπη Ευρώπη στην Αθήνα, ανεξάρτητα από το αν η Γερμανία και η ευρωζώνη θα εγκαταλείψουν την Ελλάδα, αυτό δεν είναι λόγος για τους Έλληνες να εγκαταλείψουν τον εαυτό τους, καταλήγει.

Μεταφραστική επιμέλεια: Ελ. Κάτσουρα