<<Financial Times: Να μείνει ή να φύγει η Ελλάδα από το ευρώ;>>

Είτε η Ελλάδα μείνει στην ευρωζώνη, είτε φύγει από το κοινό νόμισμα, ένα πράγμα πρέπει να αποφευχθεί: να γίνει κάτι τυχαία.

Αυτό τονίζει ο Μάρτιν Γουλφ, σε άρθρο του στους Financial Times, στο οποίο εξερευνά τα διαφορετικά μονοπάτια που έχουν μπροστά τους η Αθήνα και οι εταίροι σε αυτό το ζήτημα. «Μία έξοδος από ατύχημα είναι πιθανή, αλλά όχι επειδή το θέλει κάποια από τις δύο πλευρές», γράφει. Και εξηγεί ότι αυτό μπορεί να γίνει γιατί η Ελλάδα ξεμένει από ελπίδα, οι εταίροι της από υπομονή και οι διαπραγματεύσεις από χρόνο.

Μία χώρα είναι πιο πιθανό να φύγει από το ευρώ αν η κυβέρνηση δεν μπορεί να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, οι τράπεζες κλείσουν τις πόρτες τους και η οικονομία της είναι σε ύφεση και η πολιτική σκηνή ταραχώδης. Η Ελλάδα μπορεί σύντομα να βρεθεί σε αυτή την κατάσταση, γράφει ο Γουλφ. Μία χαοτική έξοδος μπορεί να συμβεί. Είναι ζωτικής σημασίας να αποφευχθεί ένα «Greccident», προειδοποιεί.

Ας υποθέσουμε ότι το ατύχημα αποφεύγεται. Τότε η ευρωζώνη έχει ένα μεγάλο δίλημμα και ένα μικρότερο. Το μεγάλο είναι το αν θα κρατήσει την Ελλάδα εντός της ευρωζώνης ή θα τη βοηθήσει να φύγει. Το μικρότερο είναι ανάμεσα στους εναλλακτικούς τρόπους για να την κρατήσει εντός. Κρατώντας την Ελλάδα μέσα, αφήνει ανοιχτή την επιλογή της εξόδου, αλλά ίσως η έξοδος να είναι μη αναστρέψιμη, αναφέρει το άρθρο των Financial Times.

Ποια είναι τα επιχειρήματα υπέρ της εξόδου; Το ένα είναι ότι το κόστος μετάδοσης σε άλλα μέλη είναι πολύ μικρότερο από ότι νωρίτερα. Ενα άλλο είναι πως η Ελλάδα έχει αποδειχθεί ανίκανη να μεταρρυθμιστεί. Επίσης, ότι η Ελλάδα παραμένει διεθνώς μη ανταγωνιστική.

Ενάντια σε αυτή την επιλογή είναι ότι η έξοδος θα μετέτρεπε την ευρωζώνη από μία αμετάκλητη νομισματική ένωσης σε ένα καθεστώς σκληρών συναλλαγματικών ισοτιμιών, τονίζει ο Γουλφ. Αυτό θα ήταν το χειρότερο.

Ούτε αξιόπιστη σαν ένωση, ούτε ευέλικτη όσο τα κυμαινόμενα επιτόκια. Επιπλέον η έξοδος, ιδιαίτερα χωρίς βοήθεια, θα μπορούσε να προκαλέσει σοβαρές οικονομικές και γεωπολιτικές συνέπειες.

Η Ελλάδα θα μπορούσε να βυθιστεί σε μία οικονομική άβυσσο. Εγκαταλελειμμένη από την Ευρώπη, θα μπορούσε να στραφεί σε εχθρικές δυνάμεις. Αυτό θα ήταν μία στρατηγική καταστροφή. Τέλος, η Ελλάδα έχει ήδη υποφέρει από τις συνέπειες της λιτότητας. Από εδώ και πέρα τα πράγματα θα έπρεπε να γίνουν καλύτερα, με την προϋπόθεση ότι θα βελτιωθεί η πολιτική.

 «Η προσπάθεια να κρατηθεί η Ελλάδα στην ευρωζώνη φαίνεται ως καλύτερη επιλογή», τονίζει ο αρθρογράφος των Financial Times που στη συνέχεια παρουσιάζει τους τρόπους με τους οποίους μπορεί να επιτευχθεί αυτό.

Ο ένας θα μπορούσε να είναι ένα επιπλέον πρόγραμμα διάσωσης, που θα υπόσχεται ανακούφιση από τα χρέη της Ελλάδας μόλις ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις. Ο δεύτερος θα μπορούσε να είναι το τέλος της πολιτικής «επεκτείνουμε και υποκρινόμαστε». Αντί για αυτό, οι υποχρεώσεις για το χρέος θα έπρεπε να μειωθούν σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Αλλά δεν θα υπήρχε επιπλέον βοήθεια. Η Ελλάδα θα ήταν μόνη της. Η ελληνική κυβέρνηση θα κρατούσε το ευρώ, αλλά ίσως θα έπρεπε να επιβάλλει περιορισμούς στη χρήση του νομίσματος.

Βραχυπρόθεσμα, η κυβέρνηση ίσως να συμπληρώσει το ευρώ με εγχώρια IOU που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την εκπλήρωση των υποχρεώσεων στο ελληνικό Δημόσιο. Θα μετέτρεπε το ευρώ σε ένα παράλληλο νόμισμα, είτε προσωρινά είτε ημι-μόνιμα.

Η άλλη μεγάλη επιλογή για την ευρωζώνη είναι να συμφωνήσει ότι η παραμονή δεν λειτουργεί για την Ελλάδα.

Η καλύτερη αιτιολόγηση για αυτό θα ήταν ότι η ελληνική οικονομία δεν μπορεί να είναι ανταγωνιστική εντός της ευρωζώνης. Ομως η Ελλάδα δεν πρέπει απλά να αποχωρήσει. Αντί για αυτό πρέπει να τη βοηθήσουν να φύγει.

Αυτή η βοήθεια θα έπρεπε, για μία ακόμη φορά, να περιλαμβάνει μόνιμες μειώσεις στην εξυπηρέτηση του χρέους. Ελεγχος στην εκροή από τις τράπεζες επίσης θα ήταν απαραίτητος. Επιπλέον, η Ελλάδα θα χρειαζόταν επιπλέον δάνεια για να αποτρέψει την υπέρβαση στην αξία του νέου νομίσματος. Η Ελλάδα βέβαια θα παρέμενε στην ΕΕ. Ισως να ήταν πιθανό να μείνει ανοιχτή η πόρτα για επιστροφή στο ευρώ στο μακρινό μέλλον.

Καμία από αυτές τις επιλογές δεν είναι χωρίς ρίσκο. Ολες θα δημιουργήσουν σημαντικά προβλήματα. Αλλά θα πρέπει να έχει κανείς κατά νου ότι η απόφαση πρέπει να είναι εσκεμμένη και όχι αποτέλεσμα του γεγονός ότι τελείωσε ο χρόνος, αλλά και ότι η επιλογή πρέπει να είναι στρατηγική, για την ευρωζώνη αλλά και την Ελλάδα.

Πιστεύω ότι η σωστή επιλογή- και σίγουρα εκείνη που οι Ελληνες θέλουν- είναι να βρεθεί ένας αμοιβαία ικανοποιητικός τρόπος να μείνει η Ελλάδα στην ευρωζώνη, μαζί με γενναία- αλλά με όρους- μείωση χρέους και περαιτέρω υποστήριξη, τονίζει ο Γουλφ. Αλλά και η έξοδος, με δεδομένο ότι είναι με τρόπο που περιορίζει το χάος και επιτυγχάνει μόνιμη βελτίωση της ελληνικής ανταγωνιστικότητας. Αλλά και αυτό περιλαμβάνει σημαντική ελάφρυνση χρέους.

«Τώρα δεν είναι η ώρα να ληφθεί η μεγάλη απόφαση για το αν θα κρατηθεί η Ελλάδα στην ευρωζώνη και πώς», καταλήγει ο αρθρογράφος. «Αλλά θα έρθει σύντομα», προειδοποιεί.