<<ΤΑ ΘΑΝΑΣΙΜΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ ΜΙΑΣ ΛΥΣΗΣ ΠΟΥ ΑΠΕΙΛΕΙ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΗ>>

Του Μάριου Πουλλάδου

Την ανάγκη για κοσμική κουλτούρα, που θα στηρίζεται στο Κράτος Δικαίου και θα σέβεται τη γλωσσική, εθνοτική και θρησκευτική ποικιλομορφία του πληθυσμού, τόνισε ο Δρ Κλέαρχος Κυριακίδης

Προσαρμόζοντας τον ιστορικό λόγο του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ στα κυπριακά δεδομένα, ο καθηγητής δήλωσε:

«Έχω ένα όνειρο. Ας μην βυθιζόμαστε στην κοιλάδα της απελπισίας... Αν και αντιμετωπίζουμε τις δυσκολίες του σήμερα και του αύριο, έχουμε ακόμη ένα όνειρο... Έχουμε το όνειρο ότι μια μέρα κάθε πολίτης της Κύπρου θα ζει σε ένα νησί -το νησί του- όπου κανείς "δεν θα κρίνεται" από την εθνικότητα ή τη θρησκεία του, αλλά από το περιεχόμενο του χαρακτήρα του. Και αν είναι η Κύπρος να γίνει ένα σπουδαίο έθνος, αυτό πρέπει να γίνει πραγματικότητα».

Οικονομική ανάπτυξη, σταθερότητα, κοινωνική ευημερία και ομαλότητα είναι μερικά από τα επιχειρήματα που χρησιμοποιούν οι αριστεροί αλλά και οι δεξιοί, πλέον, θιασώτες της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας, με σκοπό να πείσουν όλους όσοι αμφισβητούν την ορθότητα και τη σαφήνεια του περιεχομένου της συγκεκριμένης λύσης. Ενώ πολλή συζήτηση έχει κατά καιρούς γίνει δημόσια γύρω από το θέμα της διζωνικότητας, πολύ λίγα έχουν λεχθεί για την ιδέα της δικοινοτικότητας (bicommunality), που αποτελεί επίσης κομμάτι της λύσης που πλασάρεται στον κυπριακό λαό. Ακριβώς για αυτό τον λόγο, ζητήσαμε την άποψη του Κύπριου καθηγητή Κλέαρχου Κυριακίδη που ζει στη Βρετανία, για μια πιο επιστημονική προσέγγιση του όλου ζητήματος.

«Πρόσφυγας» μετανάστης

Συναντήσαμε τον Δρα Κυριακίδη στη Λάρνακα, στο περιθώριο της επίσκεψής του στην Κύπρο για μια σχετική διάλεξη περί «Δικοινοτισμού», που οργάνωσε το Σωματείο «Αδούλωτη Κερύνεια» την περασμένη Πέμπτη, 11 Ιουνίου. Σεμνός, ευγενικός και γεμάτος ζήλο για το Δίκαιο και την Αλήθεια, ο Δρ Κυριακίδης γεννήθηκε στο Λονδίνο, με ρίζες την κατεχόμενη Πέτρα και Λύση της τουρκοκρατούμενης Κερύνειας. Σπούδασε Νομικές επιστήμες στα Πανεπιστήμια Μπέρμιγχαν, Κέιμπριτζ και Γουέστ Μίνιστερ και διδάσκει στη Σχολή Νομικής του Πανεπιστημίου του Hertfordshire. Ο ίδιος είχε αξιόλογη συνεισφορά κατά την περίοδο του δημοψηφίσματος του Σχεδίου Ανάν το 2004, το οποίο απέρριψε, επειδή, όπως είπε, αν και έφερε την αποδοχή του ΟΗΕ, εντούτοις ήταν άδικο, νόθο και ανήθικο. «Ο Νόμος, όπως εκφράζεται στην Ευρώπη και στις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες, οφείλει να εδράζεται σε μια ηθική βάση. Ο Νόμος δεν πρέπει να είναι αποτέλεσμα κακών πολιτικών, και το Σχέδιο Ανάν ήταν προϊόν κακών πολιτικών και διπλωματικών ασαφειών. Για αυτό τον λόγο ήταν ανήθικο».

Παράνομες και αδιαφανείς oι διαδικασίες

Ξεκαθαρίζοντας εξαρχής ότι παραθέτει τις δικές του προσωπικές απόψεις, δήλωσε πως το Σχέδιο Ανάν και ό,τι συζητείται στη Λευκωσία σήμερα είναι αντιδημοκρατικό, διαδικαστικά άδικο και ουσιαστικά ελλιπές, εξηγώντας: «Είναι μια διαδικασία που καθοδηγείται ηγετικά και τα αποτελέσματά της είναι δομημένα από την κορυφή προς τα κάτω (top-bottom), και όχι από τους πολίτες προς τα πάνω. Είναι μυστική (διαδικασία) αντί διαφανής και δεν λαμβάνει υπόψη κοινοβουλευτικές ή δημόσιες αποφάσεις ή συνταγματικές και νομικές πρόνοιες, ούτε απολαμβάνει της συγκατάθεσης των άμεσα ενδιαφερόμενων προσώπων, που είναι οι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας».

Ιμπεριαλιστικό δόγμα

Ερωτηθείς για τις καταβολές του δικοινοτισμού, δήλωσε αρχικά πως στην Κύπρο υπάρχει η τάση να δίνεται περισσότερη έμφαση στη διζωνικότητα αντί στη δικοινοτικότητα, που είναι και η ουσία του προβλήματος. Οι ρίζες του δικοινοτισμού, όπως εξήγησε, εντοπίζονται στον οθωμανικό ιμπεριαλισμό που ασπάστηκε στη συνέχεια και ο βρετανικός, και αποτελεί ουσιαστικά ένα από τα πολλά θανάσιμα αμαρτήματά του. «Είναι ένα τουρκικό δόγμα, το οποίο έχει μετεμφυτευτεί στην Κύπρο από τις Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου με την ανοχή και έγκριση των Βρετανών», δήλωσε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας: «Οι Βρετανοί έχουν δυστυχώς προδώσει τις δικές τους δημοκρατικές και ηθικές αξίες. Αυτή η ιδέα του δικοινοτισμού είναι μη-βρετανική (unbritish) και είναι πράγματι λυπηρό που οι Βρετανοί έχουν επιτρέψει μια διευθέτηση στη βάση αυτή».

Απανθρωποποίηση (dehumanization)

Αναφέροντας παραδείγματα από άλλες χώρες όπου εφαρμόστηκε το συγκεκριμένο μοντέλο λύσης (ΔΔΟ), ο Δρ Κυριακίδης παρέπεμψε στο μοντέλο της Βορείου Ιρλανδίας, του Ιράκ και του Βελγίου, που πλασάρεται εδώ στην Κύπρο, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Σε ακαδημαϊκό επίπεδο, αυτό που εντοπίσαμε τα τελευταία χρόνια είναι πως το εν λόγω μοντέλο αποδείχτηκε να έχει μια θεαματική αποτυχία. Το Βέλγιο, συγκεκριμένα, έκανε ρεκόρ ακυβερνησίας με 441 μέρες.

Είναι αυτό το μοντέλο που θέλουμε για την Κύπρο;», διερωτήθηκε. Όσον αφορά τις επιπτώσεις πιθανής εφαρμογής του στην Κύπρο, ξεκαθάρισε ότι ο δικοινοτισμός συνεπάγεται θεσμική διχοτόμηση των πολιτών σε δύο στρατόπεδα, και παρέπεμψε απλώς στην ερμηνεία του όρου, όπως αυτή εμφανίζεται στο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης, που λέει: «Κοινοτισμός = 1. Αρχή ή σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, στην οποία οι μεγάλες πολιτικές ομάδες της κοινωνίας είναι οι τοπικές αυτοδιοικούμενες κοινότητες. 2 Κοινή συμβίωση, συνήθως με κοινό ιδιοκτησιακό καθεστώς των αγαθών, η οργάνωση της κοινωνίας σε επίπεδο κοινότητας και όχι του ατόμου».

Επομένως, είπε, ο δικοινοτισμός είναι η ενδυνάμωση δύο κοινοτήτων με εκχώρηση της κυριαρχίας στους ηγέτες, αντί στα άτομα. «Σε μια φιλελεύθερη δυτική δημοκρατία, προϋπόθεση για στήριξη των Νόμων και του Συντάγματος είναι η ενδυνάμωση των πολιτών. Αυτό που μαγειρεύουν στη Λευκωσία, είναι μια διευθέτηση που θα ενδυναμώσει τις κοινότητες και κατ' επέκταση τους δύο ηγέτες. Επομένως, η επίπτωση θα είναι η απο-ατομικοποίηση (de-individualization), σε βαθμό που αγγίζει την απανθρωποποίηση (dehumanization). Δεν θα είστε πλέον πολίτες, αλλά τα μέλη μιας κοινότητας», είπε.

Κίνδυνος αντιπαλότητας

Ερωτηθείς για τυχόν κινδύνους που ελλοχεύουν στο μέλλον από την εφαρμογή του δικοινοτισμού, ο Δρ Κυριακίδης παρέπεμψε εκ νέου στο Λεξικό της Οξφόρδης, στο οποίο επιπλέον σημειώνεται: «Ισχυρή προσήλωση κάποιου στη δική του θρησκεία και εθνικότητα παρά σε μια κοινωνία ή σε ένα έθνος στην ολότητά του, θρησκευτικός κομματισμός, εθνοκεντρισμός». Επομένως, συμπλήρωσε, από τη φύση του ο δικοινοτισμός είναι ανταγωνιστικός, αφού δύο κοινότητες θα έχουν δύο διαφορετικές ζώνες, δημιουργώντας μια κατάσταση που θα μοιάζει με γήπεδο, όπου μάχονται δύο αντίπαλες ομάδες, ενώ θα έπρεπε, είπε, να βρισκόμασταν όλοι στην ίδια ομάδα.

Θεσμοθετημένος ρατσισμός

Στη συνέχεια ο καθηγητής ανέφερε μια νέα νομική ορολογία η οποία εμφανίζεται στο αγγλικό Δίκαιο, το οποίο ακολουθεί η Κύπρος, και αποκαλείται «θεσμοθετημένος ρατσισμός», που στην περίπτωσή μας, δήλωσε, σημαίνει: «Σε ένα σύστημα το οποίο θα είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο (ΔΔΟ), άμεσα ή έμμεσα, ώστε όσοι δεν είναι Έλληνες ή Τούρκοι θα είναι αντικείμενα διάκρισης και το χειρότερο είναι ότι ο κόσμος δεν θα αντιλαμβάνεται ότι ενεργεί κατ’ αυτό τον τρόπο».

Μεταμφιεσμένη ανηθικότητα

Ο όρος δικοινοτισμός, όπως υποστήριξε, αποτελεί έναν ευφημισμό που αποκρύπτει την πραγματική του φύση, που είναι ο διαχωρισμός σε δύο γλώσσες, δύο εθνικότητες, δύο θρησκείες, καθώς επίσης και τους υποβόσκοντες ανήθικους σκοπούς του. Οι τελευταίοι, όπως εξήγησε, ενισχύουν τον θεσμικό, διοικητικό και πνευματικό διαχωρισμό της Κύπρου μέσω της δημιουργίας δύο κοινοτήτων, δύο αρχηγών, δύο πλευρών, δύο ζωνών, δύο εκλογικών σωμάτων, πολλαπλών κυβερνητικών οργάνων, ασύμβατης διακυβέρνησης, υπέρογκου Δημοσίου και, το πιο σημαντικό, δύο μορφών εθνικισμού.

«Ο δικοινοτισμός είναι ένα προπέτασμα καπνού. Άνθρωποι, σαν εμένα, πολύ συχνά κατηγορούνται ως εθνικιστές. Στην πραγματικότητα οι πραγματικοί εθνικιστές είναι αυτοί που προωθούν και στηρίζουν τον δικοινοτισμό». Όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε, σε διάφορες συνομιλίες που πραγματοποιεί κατά καιρούς στο εξωτερικό σχετικά με το τι ετοιμάζεται στην Κύπρο, η αντίδραση που λαμβάνει είναι: «Αυτό είναι από άλλη εποχή, προέρχεται από τα σκοτεινά χρόνια του Μεσαίωνα».

To μέλλον της Κύπρου

Τέλος, ζητώντας από τον καθηγητή να μας παραθέσει τις δικές του εκτιμήσεις για το μέλλον, είπε: «Κοιτώντας προς το μέλλον, η Κυπριακή Δημοκρατία χρειάζεται άμεσα ένα φιλελεύθερο δημοκρατικό σύνταγμα, το οποίο θα εξαλείψει τις διακρίσεις της κυπριακής κοινωνίας, ενσωματώνοντας και ενδυναμώνοντας παράλληλα κάθε πολίτη και νόμιμο κάτοικο, ανεξαρτήτως από την εθνοτική ή θρησκευτική καταγωγή του/της. Αυτό που χρειάζεται η Κυπριακή Δημοκρατία είναι επίσης μια κοσμική κουλτούρα, που θα στηρίζεται στο Κράτος Δικαίου, θα προστατεύει τα θεμελιώδη δικαιώματα και θα σέβεται τη γλωσσική, εθνοτική και θρησκευτική ποικιλομορφία του πληθυσμού της. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Κύπρος είναι ένα νησί, τότε απαιτείται ένα σύνταγμα, μία κυβέρνηση, ένα κοινοβούλιο, ένα δικαστικό σώμα, ένας δημόσιος τομέας, ένα εκπαιδευτικό σύστημα, ένας εκλογικός κατάλογος και μία πλουραλιστική κοινότητα».

Κλείνοντας, σημείωσε, ότι «η μοίρα της Κύπρου ενδεχομένως να καθορίσει και τη μοίρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και κατ’ επέκταση του ευρύτερου δημοκρατικού κόσμου. Με άλλα λόγια, το διακύβευμα δεν θα μπορούσε να ήταν μεγαλύτερο».