<<Δεν αρκεί το «mea culpa»>>

Της Αγγελικής Κοτσοβού

Οι αριθμοί δεν «βγαίνουν» και η ελληνική οικονομία πασχίζει αγωνιωδώς να ξεφύγει από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης, που οδηγεί σε νέα ελλείμματα και διόγκωση του χρέους.

Παρ’ όλα αυτά, οι διεθνείς πιστωτές εμμένουν στις «κόκκινες γραμμές» τους για μεταρρυθμίσεις και νέα μέτρα λιτότητας, αγνοώντας την πραγματικότητα της υπερφορολόγησης και της δραματικής μείωσης του εισοδήματος που βιώνουν οι ίδιοι οι πολίτες.

Δεν είναι όμως δυνατόν αυτή η πραγματικότητα να αγνοείται εσαεί, ειδικά σε μια εποχή έντονης αβεβαιότητας και σημαντικών γεωπολιτικών προκλήσεων, που καθιστά πιο επιτακτική την ανάγκη να διατηρηθεί η συνοχή της Ευρώπης.

Ακόμη και το ίδιο το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο -που έχει διαδραματίσει ρόλο-κλειδί στην ευρωπαϊκή κρίση χρέους, συμμετέχοντας σε όλα τα μνημονιακά προγράμματα- έχει προειδοποιήσει ότι το σύστημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την παρακολούθηση της δημοσιονομικής προόδου των χωρών-μελών είναι υπερβολικά περίπλοκο και οι στόχοι για το έλλειμμα και το χρέος υπερβολικά αυστηροί για να ανταποκρίνονται στην οικονομική πραγματικότητα.

Οικονομολόγοι του ΔΝΤ υποστηρίζουν σε έκθεσή τους ότι οι δημοσιονομικοί κανόνες της Ε.Ε. χρειάζεται να απλοποιηθούν, ώστε να καταστούν πιο αποτελεσματικοί και να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα.

«Η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 και η μετέπειτα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη έθεσε σε δοκιμασία το ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής διακυβέρνησης, εγείροντας αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητά του», υποστηρίζουν οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ.
Επειτα από πέντε χρόνια σκληρής λιτότητας και αυξημένης ανεργίας, δεν έχει ακόμη δοθεί οριστική λύση στο ελληνικό ζήτημα και η Ευρωζώνη παραμένει μια ένωση με οικονομίες πολλών ταχυτήτων και σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα, η επίλυση των οποίων «σκοντάφτει» στην ακαμψία των οικονομικά εύρωστων χωρών.

Ισως οι Βρυξέλλες να έπρεπε να ακολουθήσουν το παράδειγμα του ΔΝΤ και να κάνουν την αυτοκριτική τους στον τρόπο χειρισμού της κρίσης. Διότι, πέντε χρόνια μετά, το ζητούμενο δεν είναι μόνο τα μέτρα για τη «θωράκιση» των τραπεζών και αντικίνητρα για την υπερβολική ανάληψη ρίσκου.

Το ζητούμενο είναι και η προστασία των πολιτών, που κατά κύριο λόγο σήκωσαν στους ώμους τους το βάρος της κρίσης, οικονομικό και κοινωνικό. Το ίδιο το ΔΝΤ είχε παραδεχθεί το 2013 ορισμένα λάθη στη διαχείριση του πρώτου ελληνικού προγράμματος στήριξης και «ατυχείς χειρισμούς», καθώς είχε υποτιμηθεί σε μεγάλο βαθμό ο αντίκτυπος από τις συνταγές λιτότητας στην ελληνική οικονομία.

Το περίφημο «mea culpa» του ΔΝΤ αποτελεί ένα πρώτο βήμα. Δεν αρκεί όμως η θεωρητική παραδοχή του λάθους ή οι συστάσεις προς τους Ευρωπαίους για το δημοσιονομικό τους πλαίσιο. Γιατί, στο τέλος, δεν μετρούν μόνο οι αριθμοί, αλλά οι ίδιοι οι άνθρωποι