<<Διαλύθηκαν 900 Ταμεία Προνοίας λόγω του «κουρέματος» το 2013>>

Λευκωσία: Καίριο ήταν το πλήγμα που υπέστη ο θεσμός των Ταμείων Προνοίας και Συντάξεων και των καταθέσεων χιλιάδων εργαζομένων, συνεπεία της οικονομικής κρίσης, κυρίως όμως, λόγω του καταστροφικού «κουρέματος» των καταθέσεων το 2013.

Πρωτόγνωρη ήταν η λαίλαπα της διάλυσης των Ταμείων Προνοίας, υπό το βάρος του δικαιολογημένου πανικού και της αβεβαιότητας, που επικράτησαν ανάμεσα στους εργαζόμενους-μέλη των Ταμείων.

Συνολικά, 884 Ταμεία Προνοίας εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα, περιλαμβανομένων και αυτών των τραπεζών, διαλύθηκαν την περίοδο από 1/1.2013 μέχρι και τον Ιούλιο του 2015.

Σήμερα είναι εγγεγραμμένα στο μητρώο του Εφόρου Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, 929 Ταμεία Προνοίας και Συντάξεων, με την πλειονότητά τους να αφορούν Ταμεία Προνοίας.

Είναι, όμως, ενθαρρυντικό το γεγονός ότι μετά το μεγάλο κύμα διάλυσης Ταμείων Προνοίας, πλέον παρατηρείται σταθεροποίηση και διανοίγεται μια νέα σελίδα επανάκαμψης του θεσμού.

Συγκεκριμένα, την περίοδο 1/1/2013 μέχρι και τον Ιούλιο του 2015, εγγράφηκαν 287 Ταμεία Προνοίας στο μητρώο του Εφόρου Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών. Η πλειονότητα των εγγραφών αφορά περιπτώσεις επανασύστασης διαλυθέντων Ταμείων Προνοίας, κυρίως από τις διαχειριστικές επιτροπές Ταμείων των τραπεζοϋπαλλήλων.

Ειδικότερα, σύμφωνα με στοιχεία που εξασφαλίσαμε από την Υπηρεσία του Εφόρου Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών, ο πίνακας με τα ενεργά Ταμεία Προνοίας διαμορφώνεται ως εξής:

● 31 Δεκεμβρίου 2012: Λειτουργούσαν 1.526 Ταμεία Προνοίας και κατά το 2013 διαλύθηκαν 688, αλλά συνάμα εγγράφηκαν 83 νέα Ταμεία Προνοίας, έτσι τέλος του 2013 τα ενεργά Ταμεία αριθμούσαν 921. 

● 31 Δεκεμβρίου 2014: Λειτουργούσαν 899 Ταμεία Προνοίας, εγγράφηκαν 145 νέα και διαλύθηκαν 167. 

● Μέχρι τέλος Ιουλίου 2015: Τα ενεργά Ταμεία αριθμούσαν 929, σημειώθηκαν 59 νέες εγγραφές και εκκρεμούσαν άλλες 15 αιτήσεις από ισάριθμες διαχειριστικές επιτροπές για εγγραφή Ταμείων. Υπήρξαν, επίσης, 29 αιτήσεις από ισάριθμες διαχειριστικές επιτροπές για διάλυση ισάριθμων Ταμείων. 

Τα στατιστικά στοιχεία καταδεικνύουν τη σαφή διαφοροποίηση της επικρατούσας εικόνας πριν έναν και πλέον χρόνο και τη σταδιακή επανάκαμψη του θεσμού των Ταμείων Προνοίας. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι, μικρός αριθμός εγγραφών Ταμείων Προνοίας αφορά περιπτώσεις εντελώς νέων επιχειρησιακών Ταμείων. Το στοιχείο αυτό σε συνδυασμό με την πολιτική διεκδίκησης του συνδικαλιστικού κινήματος, για σταδιακή αποκατάσταση δικαιωμάτων, που έχουν παραχωρηθεί στο πλαίσιο των θυσιών των εργαζομένων, εκτιμάται ότι βαθμιαία η λειτουργία και το ύψος των εισφορών στα Ταμεία Προνοίας θα επιστρέψουν σε κλίμακα κοντά στην προ κρίσης κατάσταση. 

Τραπεζών τα μεγαλύτερα

Από τα μεγαλύτερα Ταμεία Προνοίας, αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ, που διαλύθηκαν ήταν αυτά των τραπεζοϋπαλλήλων. Τα μερίδια των δικαιούχων ήταν αποκλειστικά κατατεθειμένα στις οικείες τράπεζες. Πληροφορίες μας αναφέρουν ότι τα πλείστα εξ αυτών έχουν επανασυσταθεί με το ύψος των εισφορών να είναι λίγο χαμηλότερο από προηγούμενα, έπειτα από συμφωνίες της ΕΤΥΚ με την εργοδοσία.
 

Όσον αφορά στην πλειονότητα των υπολοίπων διαλυθέντων Ταμείων Προνοίας αυτά ήταν εργοστασιακά (επιχειρησιακά), ο αριθμός των μελών τους κατά κανόνα ανερχόταν από μερικές δεκάδες σε μερικές εκατοντάδες, μικρότερα των 1.000. Μάλιστα, σε κάποιες περιπτώσεις λειτουργούσαν ταμεία με τον αριθμό των μελών να ήταν μέχρι και μονοψήφιος.

Ταμεία Συντάξεων

Πέραν των Ταμείων Προνοίας, από το 2012 εγγράφονται και θα υπόκεινται στον έλεγχο του Εφόρου Ταμείων Επαγγελματικών Συνταξιοδοτικών Παροχών και τα Ταμεία Συντάξεων, που λειτουργούν σε ημικρατικούς οργανισμούς (είναι κοινή η νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία τους).

Από τα μεγαλύτερα Ταμεία Συντάξεων, ξεχωρίζει η εγγραφή αυτού των εργαζομένων της Cyta και της Αρχής Λιμένων Κύπρου. Σε διαδικασία εγγραφής, όπως πληροφορούμαστε, είναι και το Ταμείο των εργοδοτουμένων στην ΑΗΚ. 

Νεοπροσληφθέντες

Με στόχο την ενίσχυση των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων μιας κατηγορίας εργαζομένων στο δημόσιο και στο ημιδημόσιο, το συνδικαλιστικό κίνημα εισέρχεται σε διάλογο με την κυβέρνηση επιδιώκοντας τη δημιουργία Ταμείου Προνοίας.

Συγκεκριμένα, σε διαβούλευση, από το προσεχές φθινόπωρο, εισέρχεται η κυβέρνηση και οι συντεχνίες ΣΕΚ και ΠΕΟ, δεσμευόμενες όπως μέχρι το τέλος του 2015 καταλήξουν στο μεγάλο αυτό ζήτημα. Το υπό διαμόρφωση Ταμείο Προνοίας θα καλύπτει τους νεοπροσληφθέντες και τους αορίστου χρόνου υπαλλήλους, οι οποίοι εργοδοτούνται στο Δημόσιο και στο ημιδημόσιο.

Η λειτουργία Ταμείου Προνοίας αποτελούσε αίτημα του συνδικαλιστικού κινήματος εδώ και μερικά χρόνια, με την αναγκαιότητα αυτή να προκύπτει μετά την κατάργηση του σχεδίου σύνταξης (Οκτώβριος 2011), που επωφελούνταν οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο και στο ημιδημόσιο και της εισαγωγής της υποχρεωτικής ασφάλισης των αορίστου χρόνου εργαζομένων και των νεοπροσληφθέντων στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων-ΤΚΑ, από το οποίο επωφελούνται σύνταξης. Από το 2011 αυτή η κατηγορία εργαζομένων δεν επωφελείται ούτε φιλοδωρήματος (εφάπαξ).

Υπενθυμίζεται ότι από το 2013 και εντεύθεν, το υφιστάμενο προσωπικό, στο Δημόσιο και στο ημιδημόσιο, «κλείδωσε» τα συνταξιοδοτικά δικαιώματά του μέχρι το 45ο έτος της ηλικίας του και έκτοτε ο υπολογισμός των συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων τους (σύνταξης και εφάπαξ) γίνεται με τη νέα ρύθμιση, δηλαδή επί του μέσου όρου της μισθοδοσίας των χρόνων υπηρεσίας, αντί του τελευταίου μισθού. Επίσης από την 1.1.2013 το φιλοδώρημα (εφάπαξ) φορολογείται.

Το συνδικαλιστικό κίνημα εκτιμά ότι η δέσμευση της κυβέρνησης για σύσταση ταμείου προνοίας θα κατοχυρώσει ένα σημαντικό δικαίωμα για τη συγκεκριμένη κατηγορία εργαζομένων και θα άρει μιαν αδικία σε βάρος τους.

Μπορεί σήμερα να είναι πολύ μικρός ο αριθμός των νεοπροσληφθέντων, ωστόσο μετά την έξοδο από το Μνημόνιο, σταδιακά αναμένεται ότι θα διενεργούνται προσλήψεις, έστω και λελογισμένες, όπως διαμηνύει το Υπουργείο Οικονομικών.

Ταμεία κατοχυρωμένα διά της νομοθεσίας

Ο Μαρίνος Γιαλελής, γενικός διευθυντής του Ταμείου Προνοίας των ξενοδοχοϋπαλλήλων, εστιάζει την προσοχή του στον πολυκερματισμό των Ταμείων Προνοίας στον τόπο μας, σημειώνοντας το δυσανάλογο σε σύγκριση με το μέγεθος της οικονομίας και των εργαζομένων. 

Ο κ. Γιαλελής προκρίνει τη διά νομοθεσίας θέσπιση των Ταμείων Προνοίας.

Σημειώνει, επίσης, ότι «τα Ταμεία Προνοίας πρέπει είναι αποκλειστικά συνταξιοδοτικά, με την έννοια ότι θα υποστηρίζουν τον δικαιούχο όταν θα συνταξιοδοτηθεί», διευκρινίζοντας συνάμα ότι «τα ταμεία πρέπει να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του δικαιούχου και θα ήταν ορθό να υιοθετηθούν ρυθμίσεις, όπως ισχύουν στο εξωτερικό, που θα καθορίζουν ποσοστά μεριδίων τα οποία το μέλος θα δύναται να λάβει πριν τη συνταξιοδότησή του, προς αντιμετώπιση προβλημάτων». 

Γράφει: Αντωνία Λαμπράκη